Septembertip: zaden oogsten voor volgend jaar

 Onlangs hoorden we deze prachtige boerendochterswijsheid: 

"De rijkdom van de boer en de bloementeler zit in hun zaden van het vorige jaar."


Juffertje in't groen: ook goed te drogen voor een winters droogbloemboeket


Laat die radijzen of boontjes die te lang bleven staan dus gerust nòg wat langer staan, zodat ze uitgroeien tot rijpe zaden. 

Of laat gewoon één of een paar exemplaren van de soorten die je lekker of mooi vond, uitgroeien tot bloem/peul en zaad. 

Want daar groeit je fortuin voor volgend jaar ;-)


Van veel bloemen gaat dat over het algemeen best gemakkelijk. Bij moestuingroenten moet je soms wat opletten.

Niet alle planten zijn 'zaadvast': de zaden die je ervan oogst kunnen andere rare soorten geven en soms zelfs giftig worden!

Vooral de families van courgette en pompoen zijn hier gevoelig aan. De bloemen kruisen heel rap met andere soorten, waardoor je oneetbare en soms dus zelfs giftige nieuwe soorten krijgt. Van deze soorten koop je dus best ieder jaar nieuw zaad. 


Enkele tips voor zadenoogst:

- Experimenteer met het in bloem/peul/zaad laten komen van je moestuinplanten, bloemen, kruiden. Je zal zien dat je heel wat zaad zelf kan kweken en oogsten! 

- Eigenlijk kies je zelfs best je mooiste/lekkerste/dikste/... vrucht om in zaad te laten komen. Die zaden dragen de (goede) genetische eigenschappen mee, en zullen volgend jaar dus mooie/lekkere/dikke/... nieuwe vruchten geven. (maar soms moeilijk om die volste vruchten net nìèt op te smullen... 😋)

- Hou je planten goed in de gaten. Laat het zaad uitrijpen, maar oogst het ook tijdig. Want als de zaden op de grond vallen voordat je ze hebt geplukt, vind je ze vaak niet meer terug! Op zich is dat ook helemaal geen probleem, dan zaaien ze zichzelf uit. Dat zorgt voor leuke verrassingen in de lente, maar dan heb je er dus wat minder controle over. 

- Oogst de zaden liefst op een droge dag, laat ze goed drogen (eventueel op keukenpapier) en bewaar ze in enveloppes, koffiefilters of kartonnen doosjes. Bewaar ze samen in een kartonnen doos op een frisse, donkere, droge plek. 

- Bewaar ze niet in plastieken zakjes of glazen bokalen, want dan gaan ze vaak schimmelen. 

- Schrijf op elk zakje welk zaad er in zit en de datum van de oogst. Want wees maar zeker, tegen de lente weet je niet meer wat in welk envelopje zat! 

- Sommige zaden steken wij na het drogen een weekje in de diepvries alvorens ze in onze zadendoos gaan. Zo dood je mogelijke insecten die zich anders lekker rond smullen in je verzameling... Soms hebben insecten al eitjes in de zaden gelegd, die je niet meteen opmerkt, waarna er in de lente niets levend van je zaden overblijft... Jammer! 

- In sommige bibliotheken of lokale VELT-afdelingen worden in het voorjaar zadenruilactiviteiten georganiseerd. Daar kan je je eigen verzameling uitbreiden of inruilen voor andere soorten. Soms kan je er ook zaden kopen voor een klein prijsje.

Niets leukers dan verschillende soorten tomaten of boontjes te kweken en je moes- of bloementuin te laten barsten van de verschillende soorten en kleuren. Vaak krijg je er een hoop tips en tricks bij voor de kweek. En het is nog gezellig ook! 

- Met sommige zaden kan je ook andere leuke dingen doen:

Juffertje in't groen en vlas, bijvoorbeeld, hebben prachtige zaaddozen. Knip de volledige steel af en droog de stelen. Mooi in een winters droogbloemboeket.

De zaden van oost-Indische kers kan je ook opleggen als kappertjes. Een recept daarvoor vind je hier op de blog van Diana's mooie moestuin



Wij begonnen alvast met de zadenoogst op 't Hofgeluk: 


Oost-Indische kers: de zaden kan je ook inmaken als 'kappertjes'

Strobloem met zaden

Teunisbloem met zaaddozen

Verfplanten: geel walstro en zuring

Foto's door Magdelien.